Urząd Regulacji Energetyki Notatka informacyjna dotycząca I posiedzenia Grupy Uczestników Rynku dla Regionalnej Inicjatywy Gazowej rynku południowo-południowo wschodniego oraz III posiedzenia Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego - Współpraca międzynarodowa -

W spotkaniu Prezesa URE reprezentował p. Piotr Seklecki z Departamentu Integracji Europejskiej i Studiów Porównawczych

W pierwszym posiedzeniu Grupy Uczestników Rynku uczestniczyło ok. 80 przedstawicieli branży gazowniczej państw regionu oraz przedstawiciele organów regulacyjnych. Spotkanie miało charakter debaty publicznej („public hearing”). Jej podstawowym elementem była prezentacja przygotowana przez Komitet Koordynacyjny - przedstawiona jako raport z wyników konsultacji z przedstawicielami branży na podstawie „An Action Plan for the South-South East Europe Natural Gas Market – a Consultation Paper”

Większość uczestników rynku zgodziła się z tezą ERGEG-u, iż właściwe wdrożenie postanowień Dyrektywy Gazowej 2003/55/WE oraz Rozporządzenia 1775/2005 jest esencją dobrego funkcjonowania wspólnotowego rynku gazu. Harmonizacja takich kwestii, jak procedury nominacji, jakości gazu, bilansowania, czy też definicje tzw. „doby gazowej” w standardowych warunkach umów kontraktowych są niezwykle potrzebne dla sprawnego i płynnego obrotu gazem w regionie.

Bardzo pozytywnie uczestnicy rynku wypowiedzieli się na temat propozycji ERGEG-u dotyczącej utworzenia wspólnego systemu organizacji przesyłu gazu w oparciu o model „one stop shop”, który polega na ujednoliceniu procedur związanych z zawieraniem umów przesyłowych w przypadku transportu gazu przez kilka systemów przesyłowych. Będzie to bardzo ważny element w dyskusji nad stworzeniem wspólnotowego kodeksu sieciowego dla wszystkich OSP.

Ponadto uczestnicy rynku zarekomendowali przedsięwzięcie utworzenia regionalnego systemu taryfowego w oparciu o model „entry-exit”, a także została zaproponowana koncepcja stworzenia wspólnych wytycznych dla tworzenia nowej infrastruktury gazociągowej (unifikacja zasad stosowania wyłączeń TPA w oparciu o art. 22 dyrektywy gazowej).

Podczas posiedzenia Komitetu Koordynacyjnego dyskutowano nad formą oraz zapisami „Dokumentu Konsultacyjnego”, w którym zostały uwzględnione opinie uczestników rynku.

Przedstawiono również zestawienie informacji uzyskanych od regulatorów (kwestionariusze) w zakresie stanu wdrażania przez krajowych OSP postanowień Rozporządzenia 1775/2005. Wynika z niego, że występują znaczące opóźnienia w zakresie stosowania usług TPA, publikacji informacji nt. dostępnych mocy przesyłowych, alokacji zdolności przesyłowych, czy też sankcji regulacyjnych. W związku z powyższym Komitet Koordynacyjny zobowiązał regulatorów do monitoringu OSP w tym zakresie i wyegzekwowania odpowiednich działań. Warto wspomnieć, że we wstępnej ocenie RCC rozwiązania stosowane przez polskiego OSP są w większości zgodne z postanowieniami ww. rozporządzenia (wyjątek tzw. „bulletin board”- platforma informatyczna określająca informacje techniczne potrzebne użytkownikom sieci do uzyskania skutecznego dostępu do systemu).

Ponadto RCC przedstawił wstępną ocenę w zakresie stanu połączeń przesyłowych (tranzytowych)
w państwach regionu, pod względem stosowania zasady TPA oraz wytycznych II dyrektywy gazowej. Monitoringowi poddano następujące połączenia gazociągowe:

- RUS-SK-CZ-GER – (Wielkie Kapuszany – Waidhaus) – Czechy

- RUS-SK-A-Sl-I – (Wielkie Kapuszany – Goricia) – Słowenia

- RUS-SK-A-I – (Wielkie Kapuszany-Tarvisio) – Słowacja/Włochy

- RUS-SK-A-GER (Wielkie Kapuszany – Oberkappel) – Słowacja/Austria

- RUS-PL-GER (Kondtratki- Frankfurt n/Odrą) – Polska

We wszystkich przypadkach przesył gazu przez „nowych” shipperów jest bardzo utrudniony, czy też praktycznie niemożliwy z powodu m.in. braku możliwości dokonania tzw. dostaw stałych („firm capacities”), braku informacji o wolnych mocach przesyłowych, czy też problemów „interopercyjnych”, tj. procedur związanych z bilansowaniem bądź nominacjami, a także jeśli chodzi o odcinek gazociągu „jamalskiego” zobowiązania kontraktowe. W związku z tym Komitet Koordynacyjny zaproponował zorganizowanie indywidualnych spotkań krajowych regulatorów i przedstawicieli ministerstw gospodarki z krajowymi operatorami systemów przesyłowych (tranzytowych).

Wnioski

W świetle zaproponowanej przez Komitet Koordynacyjny analizy polskiego odcinka gazociągu „jamalskiego” w oparciu o założenia Planu Działań należy rozstrzygnąć - biorąc pod uwagę całą specyfikę prawną i handlową związaną z budową tego gazociągu - czy propozycja Komitetu Koordynacyjnego jest możliwa do realizacji.