Notatka informacyjna dotycząca czwartego posiedzenia Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego dla Regionalnej Inicjatywy Gazowej rynku południowo-południowo wschodniego oraz warsztatów pt. „Assessment of Transportation Routs”
w ramach grupy wdrożeniowej dla Regionalnej Inicjatywy Gazowej rynku południowo-południowo wschodniego, Wiedeń, 24 listopada 2006 r.
W spotkaniu Prezesa URE reprezentował p. Piotr Seklecki z Departamentu Integracji Europejskiej i Studiów Porównawczych
Podczas posiedzenia Komitetu Koordynacyjnego:
-
Omówiono zestawienie informacji uzyskanych od krajowych Operatorów Systemów Przesyłowych w zakresie stanu wdrażania postanowień Rozporządzenia 1775/2005. Wynika z niego, że największe opóźnienia dotyczą oferowania przez OSP usług TPA w wersji „on-line” poprzez swoje strony internetowe oraz w zakresie transparency − udostępniania danych m.in. o wolnych mocach przesyłowych innym uczestnikom rynku. Nie wszędzie także został zatwierdzony kodeks sieciowy (Austria, Czechy). W związku z powyższym Komitet Koordynacyjny zobowiązał regulatorów do dalszego monitoringu wdrażania, który powinien doprowadzić do jak najszybszego stosowania ww. regulacji.
-
Przedstawiono wstępne założenia 3 dokumentów konsultacyjnych dotyczących:
a. roli hubów, jako regionalnych punktów bilansowania,
b. możliwości i wymagań dla wprowadzenia regionalnego systemu entry-exit,
c.wymagań dla wdrożenia sytemu „one-stop-shop” dla przesyłu gazu w wymianie transgranicznej;
-
Omówiono założenia organizacyjne spotkania z przedstawicielami branży gazowniczej podczas warsztatów pt. „Ocena funkcjonowania dróg transportu gazu”.
Dla kolejnego spotkania branży gazowniczej (OSP) z przedstawicielami organów regulacyjnych przyjęto formę warsztatów w celu omówienia funkcjonowania najważniejszych dróg transportu gazu w ramach państw regionu. Monitoringowi regulatorów poddano następujące szlaki przesyłu gazu:
- Wielkie Kapuszany – Wiadhaus (odcinek nr 1: Wielkie Kapuszany – Lanľot; odcinek nr 2: Lanľot – Waidhaus)
- Wielkie Kapuszany – Gorizia
- Wielkie Kapuszany – Tarvisio
- Wielkie Kapuszany – Oberkappel (odcinek nr 1: Wielkie Kapuszany – Baumgarten; odcinek nr 2: Baumgarten – Oberkappel)
- Kondratki – Mallnow
- „The Italian Route” – droga transportu gazu z Algierii do państw regionu SSE
Na zakończenie warsztatów swoją prezentację wygłosił przedstawiciel stowarzyszenia EFET (European Federation of Energy Traders), który przedstawił punkt widzenia „uczestników rynku” („obrotowców”) dot. funkcjonowania rynku gazu w regionie. Wiele cierpkich słów mogli usłyszeć pod swoim adresem OSP, szczególnie za niewypełnianie obowiązku informowania „uczestników rynku” o aktualnych działaniach w zakresie przesyłu gazu. Ponadto zwrócono uwagę na znikomą możliwość z korzystania z magazynów gazu, jako elementu „uelastyczniającego” prowadzoną działalność handlową. EFET poparł propozycję RCC wprowadzenia w regionie systemu „one-stop-shop”, który w znaczący sposób ułatwiłby harmonizację działań handlowych.
Wnioski
Przeprowadzony przez regulatorów regionalny monitoring funkcjonowania głównych gazociągów przesyłowych potwierdził tezy z ostatniego raportu dochodzeniowego DG Competition o istnieniu wielu barier wprowadzania zachowań rynkowych w sektorze gazu. Jednakże już teraz zauważalne są efekty działania rozporządzenia 1775/2005 oraz nacisków regulatorów dot. jego wdrażania (np. w większości krajów OSP mają zatwierdzony kodeks sieciowy), a pożądany przez wszystkich „uczestników rynku” cel: bardziej przejrzysty i efektywnie funkcjonujący OSP, staje się bardziej realny do osiągnięcia.
Z analizy funkcjonowania polskiego systemu przesyłowego wynika, że istnieje swoisty dualizm organizacyjno-prawny (dwa różne systemy przesyłu gazu), który ogranicza możliwości sprawnego działania, w tym również Regulatora. Z jednej strony mamy krajowy system przesyłowy, który jest domeną OGP Gaz System SA, gdzie mają zastosowanie wszystkie zapisy ustawy Prawo energetyczne (dot. np. wyznaczenia OSP), a wymagania Rozporządzenia 1775/2005 doprecyzowują jego pro-rynkowe funkcjonowanie. Natomiast działalność spółki EuRoPol Gaz, która opiera się na zawartych wcześniej umowach międzynarodowych, nie jest do końca „kompatybilna” ze współczesnymi rozwiązaniami preferowanymi przez ERGEG oraz Komisję Europejską.
Pomijając brak zgody głównych akcjonariuszy Spółki co do wspólnej wizji funkcjonowania tego gazociągu, zdaniem przedstawiciela Prezesa URE, problemem są również zapisy ustawy Prawo energetyczne, które np. nie pozwalają Prezesowi URE na wyznaczenie z urzędu operatora systemu przesyłowego (art. 9h ust. 1), czy też formalnie zamykają drogę, by Spółka bezpośrednio stała się OSP (art. 9k: „OSP działa w formie spółki akcyjnej, której jedynym akcjonariuszem jest Skarb Państwa”).