Kto ponosi odpowiedzialność za stan techniczny licznika?
Zasadnicze ustalenia w tym zakresie powinna zawierać zawarta z przedsiębiorstwem energetycznym umowa.
- Zgodnie z § 4 ust. 13 rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 22 marca 2023 r.
w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego zwanym dalej „rozporządzeniem systemowym”, warunki przyłączenia do sieci są przekazywane wnioskodawcy wraz z projektem umowy o przyłączenie do sieci. Warunki przyłączenia określają między innymi miejsce zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego (§ 4 ust. 2 pkt 10 „rozporządzenia systemowego. Oznacza to, że podmiot przyłączany do sieci powinien zadbać, aby w umowie o przyłączenie do sieci znalazły się zapisy regulujące kwestie odpowiedzialności za zabezpieczenie przed uszkodzeniem układu pomiarowo-rozliczeniowego.
Odbiorcy, którzy zawarli umowę o przyłączenie do sieci, ponoszą odpowiedzialność za zabezpieczenie układu pomiarowo-rozliczeniowego na takich zasadach, jak to zostało wskazane w umowie.
Odbiorca odpowiada za stan techniczny i zabezpieczenie instalacji należącej do niego. Granica odpowiedzialności pomiędzy odbiorcą a przedsiębiorstwem energetycznym powinna być określona w wiążącej strony umowie. Należy bowiem zauważyć, że na podstawie § 16 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 16 sierpnia 1999 r.
w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych, w czasie użytkowania instalacji i urządzeń należy zapewnić ich ochronę przed uszkodzeniem.
Na podstawie § 18 ust. 2 ww. rozporządzenia, w czasie użytkowania instalacji elektrycznej
w lokalu użytkownik lokalu powinien:
- udostępniać lokal dla wykonania obowiązków obciążających właściciela budynku oraz dostawcę energii elektrycznej,
- przestrzegać zasady bezpieczeństwa użytkowania energii elektrycznej,
- w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości funkcjonowania instalacji i urządzeń elektrycznych w pomieszczeniach przeznaczonych do wspólnego użytkowania mieszkańców - niezwłocznie informować właściciela budynku,
- utrzymywać właściwy stan techniczny instalacji i urządzeń elektrycznych w lokalu,
- utrzymywać właściwe warunki użytkowania urządzeń do pomiaru zużycia energii elektrycznej oraz niezwłocznie informować dostawcę energii elektrycznej o ich uszkodzeniu,
- w przypadku wystąpienia objawów świadczących o zagrożeniu ze strony instalacji elektrycznej - zaprzestać jej użytkowania, podjąć właściwe działania zaradcze oraz bezzwłocznie poinformować właściwe służby oraz właściciela o wystąpieniu zagrożenia,
- zapewniać ochronę instalacji elektrycznej przed jej przeciążeniem i uszkodzeniem,
- informować właściciela budynku o wszelkich uszkodzeniach instalacji elektrycznej,
- udostępniać lokal w celu przeprowadzania kontroli i badania instalacji elektrycznej przez odpowiednie służby oraz ściśle wykonywać zalecenia pokontrolne.
II. Problem odpowiedzialności za instalacje znajdujące się poza mieszkaniami, w częściach wspólnych budynków wielolokalowych należy rozpatrywać biorąc pod uwagę zapisy wiążącej strony umowy i wskazanych poniżej przepisów.
Sprawa granicy instalacji przedsiębiorstwa energetycznego i instalacji budynku określana jest w umowach i w budynkach wielolokalowych zazwyczaj są to zaciski prądowe na wyjściu od zabezpieczeń głównych w złączu, w kierunku instalacji odbiorców. Takie miejsce znajduje się na granicy budynku. Instalacje wewnątrz budynku nie należą do przedsiębiorstwa energetycznego. Odpowiedzialność za instalacje w lokalach jest przypisana użytkownikom poszczególnych lokali. Wewnętrzna linia zasilająca jest częścią instalacji budynku
i odpowiedzialność za instalacje poza lokalami należy do właściciela lub zarządcy budynku.
Miejsce zainstalowania liczników w wielolokalowych budynkach mieszkalnych wynika
z przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane i rozporządzeń wykonawczych wydanych w oparciu o tę ustawę.
Zgodnie z § 185 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie:
- Instalacja odbiorcza w budynku i w samodzielnym lokalu powinna być wyposażona w urządzenia do pomiaru zużycia energii elektrycznej, usytuowane w miejscu łatwo dostępnym i zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencją osób niepowołanych.
- W budynku wielorodzinnym liczniki pomiaru zużycia energii elektrycznej należy umieszczać poza lokalami mieszkalnymi, w zamykanych szafkach.
A ponadto, w § 12 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych określono, że „pomieszczenia techniczne w budynku, piwnice, strychy oraz inne pomieszczenia, nie przewidziane do użytkowania przez osoby trzecie, powinny być zabezpieczone przed dostępem tych osób”.
Tak więc, o ile z umowy sprzedaży energii elektrycznej wynika odpowiedzialność odbiorcy za licznik energii i za stan plomb, to z przepisów wykonawczych do prawa budowlanego wynika, że za sposób zabezpieczenia urządzeń w pomieszczeniach przeznaczonych do wspólnego użytkowania odpowiada właściciel lub zarządca budynku.
Co robić?
- W przypadku braku osiągnięcia porozumienia z przedsiębiorstwem energetycznym w tej kwestii, można zastosować przepisy zawartej z odbiorcami umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub w umowy kompleksowej dotyczące sposobu rozstrzygania powstałych sporów, np. polubownie przed Koordynatorem do spraw negocjacji działającym przy Prezesie URE.
- Gdyby przedsiębiorstwo nie uznało racji odbiorcy, właściwym organem do rozstrzygnięcia sporu z tytułu umów cywilnoprawnych jest sąd powszechny.