Urząd Regulacji Energetyki Składowe rachunku za energię elektryczną -

Wygląd rachunku za prąd zależy od tego, jaką umowę i z którym sprzedawcą energii podpisał odbiorca.

Jeśli jest to tylko umowa na sprzedaż energii elektrycznej − na rachunku widnieją wyłącznie należności dla sprzedawcy – opłata łączna za każdą zużytą kilowatogodzinę (kWh) oraz, w przypadku oferty wolnorynkowej, opłaty dodatkowe jak np. opłata handlowa. Na oddzielnej fakturze od operatora systemu dystrybucyjnego znajdują się wyliczenia opłaty za dostarczenie energii elektrycznej.

Większość odbiorców ma jednak podpisaną umowę kompleksową − na jednym rachunku znajdują się łącznie opłaty za sprzedaż i za usługi dystrybucji energii (transport energii realizowany przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego - OSD).

Opłaty za sprzedaż energii elektrycznej

Koszty zużytej energii elektrycznej odbiorca ponosi na rzecz sprzedawcy. To, ile zapłaci za energię, zależy od kilku czynników:

• ile energii zużył w danym okresie,
• z jakiej oferty korzysta,
• czy w danym okresie obowiązują mechanizmy osłonowe (np. „mrożenie cen”).

Na rachunku za prąd, w części dotyczącej samego towaru jakim jest energia, cena obejmuje dwie pozycje:

• opłatę za energię czynną – jest to opłata (zmienna) za zakup energii zużytej w danym okresie rozliczeniowym, której wysokość zależy od:
  - ilości zużytej energii elektrycznej [kWh],
  - ceny netto za 1 kWh, która zależy od wybranej przez odbiorcę taryfy,
  - obecnej stawki VAT i akcyzy;
• opłatę handlową (w przypadku oferty wolnorynkowej) – opłata stała, niezależna od ilości zużytej przez odbiorcę energii, ale uzależniona jest od wybranego okresu rozliczeniowego (im dłuższy, tym koszt niższy), pokrywa ponoszone przez sprzedawcę koszty związane z obsługą klienta. Jeśli faktura wystawiana jest raz do roku, koszty te spadają, a zatem opłata handlowa się zmniejsza.
  W zależności od tego, jaki produkt lub typ umowy posiada odbiorca, na fakturze mogą pojawić się dodatkowe opłaty, jak np. za dodatkowe usługi fachowców, dodatkowe ubezpieczenie. Łączny koszt opłaty handlowej jest wówczas odpowiednio wyższy.

Opłaty za dystrybucję energii elektrycznej

Rachunek za energię elektryczną obejmuje również opłaty związane z transportem tej energii. Koszty te dzielą się dla odbiorców indywidulaych na trzy grupy: opłaty stałe i zmienne, ryczałtowe. Poszczególne składniki są wymienione wyłącznie na fakturze rozliczeniowej – nie są widoczne np. na fakturze prognozowanej.

Opłaty zmienne

Opłaty te są naliczane w zależności od zużytej ilości energii, przemnożonej przez podaną cenę oraz uwzględniające stawkę VAT i akcyzę. Należą do nich:

• opłata jakościowa [zł/kWh] − ustalana przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego, z której środki przeznaczane są na modernizację, budowę i rozbudowę sieci energetycznej,
• opłata sieciowa zmienna [zł/kWh] − pokrywa straty, jakie dystrybutor ponosi w związku z dystrybucją energii elektrycznej,
• opłata OZE [zł/MWh] − wynika z mechanizmów i instrumentów wspierania wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii oraz biogazu rolniczego i ciepła w instalacjach OZE, związana jest z zapewnieniem dostępności energii ze źródeł odnawialnych w krajowym systemie elektroenergetycznym, jej stawka jest co roku ustalana przez Prezesa URE,
• opłata kogeneracyjna [zł/MWh] − związana z zapewnieniem dostępności energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji w krajowym systemie elektroenergetycznym, ustalana stosownym rozporządzeniem przez rząd.

Opłaty ryczałtowe

• opłata mocowa [zł/miesiąc] − wynika z wprowadzonego mechanizmu pokrycia kosztów kontraktów mocowych dla wytwórców energii, którzy zobowiązani są do utrzymywania dyspozycyjności jednostek wytwórczych oraz podmiotów, które zobowiązały się do obniżenia poboru mocy na polecenie operatora systemu przesyłowego, jest ona uzależniona od rocznego zużycia energii elektrycznej. Wyznaczono cztery progi: poniżej 500 kWh, od 500 kWh do 1200 kWh, od 1200 kWh do 2800 kWh, oraz powyżej 2800 kWh. Opłata ta jest ustalana przez Prezesa URE. Opłata ryczałtowa na stronach niektórych operatorów jest zaliczna do zmiannych ze względu na jej sposób ustalania dla większości przedsiębiorstw,
• opłata przejściowa [zł/miesiąc] − przeznaczona na rekompensaty dla wytwórców energii za straty wynikające z wcześniejszego rozwiązania kontraktów długoterminowych (KDT). Kontrakty długoterminowe były zawierane w latach 1994−1998 w celu utrzymania i modernizacji elektrowni. W ich ramach spółka Polskie Sieci Elektroenergetyczne zagwarantowała zakup energii elektrycznej od elektrowni po ustalonych z góry cenach. Ceny te miały być wyższe od kosztów produkcji energii i rynkowych cen prądu. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej, KDT zostały uznane przez Komisję Europejską za niedozwoloną pomoc publiczną. Kontakty długoterminowe zostały rozwiazane i stworzono system ustanawiający „odszkodowanie” dla wytwórców za przedterminowe rozwiązanie tych kontraktów. Opłata przejściowa przeznaczona jest na wypłatę tych "odszkodowań". Jej wysokość jest zapisana w ustawie o pokrywaniu kosztów rozwiązania umów długoterminowych. Dla odbiorców indywidualnych jej wysokość jest uzależniona od rocznego zużycia energii elektrycznej. Wyznaczono trzy progi: poniżej 500 kWh, od 500 kWh do 1200 kWh oraz powyżej 1200 kWh. Opłata będzie obowiązywała do czasu, kiedy zostaną spłacone wszystkie zobowiązania wobec wytwórców energii (system wsparcia już się kończy, w 2025 r. objęty nim będzie jeden podmiot).

Opłaty stałe

Na wysokość opłat stałych nie wpływa energia czynna wykorzystana przez odbiorcę. Należą do nich:

• opłata sieciowa stała [zł/miesiąc] – opłata za dostęp do sieci elektroenergetycznej, utrzymanie urządzeń w jej ramach oraz za samo posiadanie licznika,
• opłata abonamentowa [zł/miesiąc] − jej stawka jest ustalana przez dystrybutora jako koszt wystawienia rachunku, odczytu i kontroli licznika oraz inne czynności administracyjne.