2017
W 2017 r. nastąpił wyraźny wzrost sprzedaży paliw ciekłych. Średni wzrost wyniósł 11% przy zmniejszonej o 18% liczbie przedsiębiorców posiadających koncesje na obrót paliwami ciekłymi.
Wśród głównych przyczyn wzrostu sprzedaży podaje się skuteczne ograniczenie szarej i czarnej strefy, dobre wyniki polskiej gospodarki, wzrost zamożności społeczeństwa, rekordową sprzedaż nowych samochodów i wzrost ich liczby na polskich drogach czy korzystne dla kierowców ceny paliw.
Ważna część działań mających na celu eliminowanie nielegalnego obrotu paliwami była prowadzona przez Prezesa URE i była konsekwencją wprowadzania nowych regulacji na rynku paliw ciekłych wynikających z Pakietu Paliwowego. Nowym obowiązkiem wynikającym z art. 43d ustawy - Prawo energetyczne oraz majowego rozporządzenia jest konieczność zgłaszania do Prezesa URE comiesięcznego sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu. Pierwszym miesiącem, którego dotyczył obowiązek składania sprawozdań był lipiec 2017 r.
Produkcja paliw
Produkcja paliw ciekłych w procesie przerobu ropy naftowej w 2017 r., podobnie jak w latach ubiegłych, prowadzona była głównie w rafineriach należących do Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN S.A. oraz Grupy Lotos S.A. Niezmiennie podstawowe źródło dostaw ropy naftowej stanowiły kraje byłego Związku Radzieckiego (77%). Stosunkowo nieznaczne jej ilości pochodziły z krajów arabskich (12,3%) oraz ze złóż krajowych (3,9%).
Wyprodukowane przez rodzimych producentów benzyny silnikowe i oleje napędowe zaspokoiły zapotrzebowanie krajowe na te gatunki paliw, odpowiednio w 89% i 67%. Przywóz z zagranicy oleju napędowego stanowił 32% oleju dostępnego w kraju. W przypadku gazu płynnego (LPG) udział ilości paliw przywiezionych wyniósł 85%.
Obrót detaliczny
Obrót detaliczny benzynami silnikowymi oraz gazem płynnym prowadzony jest, co do zasady, na stacjach paliw ciekłych/płynnych i stacjach gazu płynnego. Stacje gazu płynnego, na których prowadzony jest obrót jedynie gazem płynnym (LPG) stanowią 11% ogólnej liczby stacji paliw. Sprzedaż oleju napędowego do klientów końcowych w ok. 50% wykorzystywana jest poza stacjami paliw ciekłych, przy wykorzystaniu stacji zakładowych oraz kontenerowych stacji paliw ciekłych należących do odbiorców.
Na terenie kraju funkcjonowało na koniec 2017 r. 8 420 stacji paliw ciekłych, sprzedających co najmniej jedno paliwo ciekłe. Na stacjach paliw ciekłych powszechnie stosowanymi paliwami ciekłymi są: oleje napędowe, benzyny silnikowe oraz gaz płynny (LPG).
Biorąc pod uwagę liczbę eksploatowanych stacji paliw, niezmiennie dominuje Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. z 1 300 stacjami. Drugim polskim operatorem pod względem liczby użytkowanych stacji paliw jest Lotos Paliwa Sp. z o.o., która posiada łącznie 310 stacji w całej Polsce.
Liderami wśród koncernów zagranicznych są koncerny Shell, BP i Cirkle K, które odpowiednio posiadają 391, 317 i 280 stacji paliw ciekłych.
Niezależni (niezrzeszeni) operatorzy operują w Polsce na ok. 2 900 stacjach paliw. Stacje w sieciach operatorów niezależnych posiadających więcej niż 10 stacji paliw to blisko 800 obiektów. Nieznacznie wzrosła również liczba stacji należących do sieci sklepowych. Obecnie liczba takich stacji paliw to ponad 180 obiektów. Trzy główne sieci sklepowe: „AUCHAN POLSKA” Sp. z o.o., TESCO (Polska) Sp. z o.o., CARREFOUR Polska Sp. z o.o. łącznie posiadają 95 stacji paliw.
Zauważalna jest również obecność stacji franczyzowych, która wynika z faktu, że wielu prywatnych przedsiębiorców, wobec konkurencji ze strony koncernów, a nierzadko także hipermarketów, podejmuje współpracę z partnerem posiadającym silną markę oraz stabilną pozycję rynkową.
Usługi logistyczne na rynku paliw ciekłych świadczone są w oparciu o infrastrukturę magazynowania, przeładunku i przesyłania paliw ciekłych oraz środków transportu paliw ciekłych: cystern drogowych, cystern kolejowych, cystern kontenerowych oraz statków. Z przesłanych do Prezesa URE informacji o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzonej działalności wynika, że aktualnie eksploatowanych jest 869 instalacji magazynowania, 680 instalacji przeładunku i 13 instalacji przesyłania paliw ciekłych o łącznej długości 1 107,08 km. Środki transportu paliw ciekłych stanowią: 5 840 cystern drogowych, 2 341 cystern kolejowych, 44 cysterny kontenerowe oraz 14 statków.
Ceny paliw
Ceny paliw ciekłych nie podlegają regulacji Prezesa URE. Są one wyznaczane na zasadach rynkowych – uzależnione są od cen ropy naftowej na rynkach światowych, wysokości stawek podatku akcyzowego i opłaty paliwowej, a także od kursu USD oraz euro.
Jakość paliw
W 2017 r. do URE wpłynęło łącznie 69 informacji, przekazanych przez Prezesa UOKiK, dotyczących podmiotów, u których w wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono wykonywanie działalności z naruszeniem obowiązujących przepisów, polegających na wprowadzaniu do obrotu paliw ciekłych o jakości niezgodnej z obowiązującymi normami. Skala liczby przekazanych informacji o ujawnionych przypadkach jakości paliw ciekłych niezgodnej z obowiązującymi w tym zakresie normami była zatem mniejsza niż w 2016 r., w którym Prezes URE otrzymał informacje o 79 przypadkach wykonywania działalności z naruszeniem prawa, dotyczących możliwości wprowadzania do obrotu paliw ciekłych o niewłaściwej jakości. Prezes URE nie dysponuje jednak informacjami na temat ogólnej liczby kontroli przeprowadzonych w 2017 r. przez inspektorów Inspekcji Handlowej w tym zakresie.