Paliwa ciekłe - produkcja, sprzedaż, jakość.
Produkcja i Sprzedaż
Hurtowa sprzedaż paliw jest prowadzona w około 75% przez Polski Koncern Naftowy „ORLEN” i Grupę Lotos, którzy to przedsiębiorcy są również głównymi producentami paliw i jako jedyni na terenie kraju produkują paliwa ciekłe z ropy naftowej.
Obrót detaliczny
Obrót detaliczny benzynami silnikowymi, olejem napędowym oraz auto-gazem prowadzony jest, co do zasady, na stacjach paliw i stacjach auto-gazu. Liczba stacji paliw, jak również ich struktura właścicielska nie zmieniła się znacząco w stosunku do roku 2010. Na terenie kraju funkcjonuje około 6 760 stacji paliw, z czego około 3 100 to obiekty należące do przedsiębiorców niezrzeszonych bądź skupione w sieciach niezależnych.
Biorąc pod uwagę liczbę eksploatowanych stacji paliw, w dalszym ciągu dominuje Polski Koncern Naftowy „ORLEN”, posiadający obecnie około 1 750 stacji. Drugim polskim operatorem pod względem ilości użytkowanych stacji paliw jest Grupa Lotos, która posiada łącznie około 370 stacji w całej Polsce.
Koncerny zagraniczne posiadają natomiast ponad 1 390 stacji paliw. Liderem pod tym względem jest koncern BP. W jego barwach działa w sumie ponad 400 stacji paliw. Drugie miejsce zajmuje koncern Shell, który posiada około 380 stacji. Na trzecim miejscu plasuje się Statoil z liczbą około 350 stacji (w tym 80 pod logo 1-2-3). Czwar-tą pozycję zajmuje Lukoil z liczbą ponad 110 stacji. Piąte miejsce należy do sieci samoobsługowych stacji Neste - posiada ona w Polsce ponad 100 stacji paliw.
Niezależni operatorzy operują w Polsce na ponad 3 100 stacjach paliw. Stacje w sieciach operatorów niezależ-nych posiadających więcej niż 10 stacji paliw to około 690 obiektów. Wzrasta również ilość stacji zlokalizowanych przy sklepach wielkopowierzchniowych (hipermarketach). Obecnie liczba takich stacji paliw to 150 obiektów.
Zauważalny jest również dalszy wzrost liczby stacji franczyzowych. Tendencja ta wynika z faktu, iż wielu pry-watnych przedsiębiorców, wobec konkurencji ze strony koncernów, a nierzadko także hipermarketów, podejmuje współpracę z partnerem posiadającym silną markę oraz stabilną pozycję rynkową.
Ceny
Ceny paliw ciekłych nie podlegają regulacji Prezesa URE. Są one wyznaczane na zasadach rynkowych. Ceny paliw ciekłych zasadniczo uzależnione są od cen ropy naftowej na rynkach światowych, od wysokości stawek podatku akcyzowego i opłaty paliwowej, a także od kursu USD oraz euro.
Jakość paliw
W 2011 r. do URE wpłynęły łącznie 32 informacje, przekazane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, dotyczące podmiotów, u których w wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono wykonywanie działalności z naruszeniem obowiązujących przepisów, polegającym na wprowadzaniu do obrotu paliw ciekłych o jakości niezgodnej z obowiązującymi normami. Zauważalny jest zatem zdecydowany spadek liczby ujawnionych przypadków naruszania przez przedsiębiorców warunków koncesji obligujących do zapewnienia właściwej jakości paliw wprowadzanych do obrotu, bowiem w 2010 r. Prezes URE otrzymał informacje o 71 przypadkach wykony-wania działalności z naruszeniem prawa, które dotyczyły wprowadzania do obrotu paliw ciekłych o niewłaściwej jakości. Prezes URE nie dysponuje jednak informacjami na temat ogólnej ilości kontroli przeprowadzonych w 2011 r. przez inspektorów Inspekcji Handlowej w tym zakresie.
Wnioski
Od kilku już lat obserwowana jest stała dominacja w handlu hurtowym dwóch firm, tj. Polskiego Koncernu Naftowego „ORLEN” oraz Grupy Lotos. Na rynku detalicznym zauważalna jest natomiast ogólna tendencja zmiany udziału stacji paliw użytkowanych przez przedsiębiorców niezrzeszonych, na rzecz stacji należących do koncernów paliwowych (zarówno własnych, jak i eksploatowanych w ramach umów franczyzowych) oraz stacji skupionych w sieciach niezależnych.