Urząd Regulacji Energetyki 2.2 Prawo energetyczne – podstawa radykalnej zmiany regulacji cen i stawek opłat w ciepłownictwie - Ciepłownictwo - stan, taryfowanie, problemy -

W 1997 r. Sejm uchwalił ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 z późn. zm.) – zwaną dalej „Prawem energetycznym”. Ustawa ta wprowadziła radykalne zmiany zasad funkcjonowania sektora energetycznego, w tym również kształtowania cen paliw i energii oraz regulowania działalności przedsiębiorstw energetycznych, gdyż stanowiła że:

• zadania z zakresu spraw regulacji gospodarki paliwami i energią oraz promowania konkurencji realizuje Prezes URE (art. 21), który reguluje działalność przedsiębiorstw energetycznych zgodnie z ustawą i założeniami polityki energetycznej państwa, zmierzając do równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców ciepła, a do kompetencji i obowiązków Prezesa URE należy m.in. zatwierdzanie i kontrolowanie taryf dla ciepła pod względem zgodności z zasadami, określonymi w art. 45 i 46 (art. 23),
• przedsiębiorstwa energetyczne zobowiązane są do prowadzenia, w ramach zakładowych planów kont, ewidencji księgowej w sposób umożliwiający obliczanie ich kosztów stałych, kosztów zmiennych i przychodów, odrębnie dla wytwarzania, przesyłania i dystrybucji, dla każdego rodzaju paliwa lub energii, a także w odniesieniu do poszczególnych taryf (art. 44),
• taryfy dla ciepła powinny z jednej strony zapewniać pokrycie uzasadnionych kosztów działalności przedsiębiorstw energetycznych w zakresie wytwarzania, przesyłania i dystrybucji lub obrotu ciepłem oraz kosztów modernizacji, rozwoju i ochrony środowiska, a z drugiej strony zapewniać ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen, a przedsiębiorstwa energetyczne różnicują taryfy dla ciepła dla różnych grup odbiorców wyłącznie ze względu na uzasadnione koszty spowodowane realizacją świadczenia (art. 45),
• Minister Gospodarki w porozumieniu z Ministrem Finansów i po zasięgnięciu opinii Prezesa URE określi w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasady rozliczeń w obrocie ciepłem, w tym zasady rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach (art. 46),
• przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje ustalają taryfy dla ciepła, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE (art. 47),
• przepisów ustawy o cenach nie stosuje się w odniesieniu do cen i taryf ustalanych na podstawie ustawy Prawo energetyczne (art. 59),
• Minister Finansów zachowuje prawo do ustalania taryf dla ciepła na zasadach i w trybie określonym w ustawie o cenach, przez okres do 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy Prawo energetyczne, czyli do 4 grudnia 1999 r., przy czym Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, mogła skrócić ten okres (art. 69),
• przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy o gospodarce energetycznej lub utrzymane w mocy przez tą ustawę (o ile nie były sprzeczne z przepisami ustawy Prawo energetyczne) pozostały w mocy do czasu ich zastąpienia nowymi przepisami wydanymi na podstawie ustawy Prawo energetyczne, jednak nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, czyli do 4 czerwca 1998 r. (art. 70).

Na 1998 r. planowane było uwolnienie cen ciepła, jednakże z uwagi na uwarunkowania społeczno-polityczne odłożone to zostało na kolejny rok, a podwyżki cen ciepła na wszystkich szczeblach obrotu (w tym również dla indywidualnych odbiorców w lokalach) mogły być dokonywane od dnia wejścia w życie Prawa energetycznego zgodnie z przepisami wydanymi przez Ministra Finansów na podstawie art. 13 ust. 2 pkt 1 ustawy o cenach i art. 69 ust. 1 Prawa energetycznego.

W okresie od dnia wejścia w życie Prawa energetycznego (5 grudnia 1997 r.) do dnia 31 marca 1998 r. obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła (Dz. U. Nr 143, poz. 959 i Nr 162, poz. 1121), które wprowadziło maksymalny wskaźnik wzrostu cen w wysokości: 1,0 – w okresie od 5 do 31.12.1997 r. i 1,08 – w okresie od 1.01 do 31.03.1998 r.

Trzeba wyjaśnić, że wskaźnik 1,08 obejmował również wzrost cen wynikający z podwyższenia stawki podatku od towarów i usług, co oznacza że maksymalny wskaźnik wzrostu cen netto wynosił 1,036.

W okresie od dnia 1 kwietnia 1998 r. do dnia zaprzestania przez Ministra Finansów ustalania taryf dla ciepła obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 marca 1998 r. w sprawie ustalania taryf dla ciepła (Dz. U. Nr 38, poz. 220), w którym ustalono maksymalny wskaźnik wzrostu cen ciepła na wszystkich szczeblach obrotu ciepłem (zarówno dla dostawców ciepła, jak też gestorów zasobów mieszkaniowych) w wysokości 1,07.

Przepisy rozporządzeń Ministra Finansów z 1997 i 1998 r. zawierały postanowienie, zgodnie z którym ustalone w tych rozporządzeniach maksymalne wskaźniki wzrostu cen dotyczyły cen ostatnio stosowanych. Wymaga też wyjaśnienia, że ustalone przez Ministra Finansów maksymalne wskaźniki wzrostu cen ciepła uwzględniały średni wzrost cen materiałów zaopatrzeniowych i usług, jaki nastąpił w okresie od poprzedniej administracyjnej regulacji cen ciepła.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1998 r. w sprawie daty zaprzestania przez Ministra Finansów ustalania taryf oraz opłat za nielegalny pobór ciepła (Dz. U. Nr 150, poz. 985), z dniem 1 stycznia 1999 r. Minister Finansów zaprzestał ustalania taryf w odniesieniu do ciepła oraz ustalania zakresu i wysokości opłat za nielegalny pobór ciepła. Z dniem tym rozpoczął się formalnie proces „taryfowania” ciepła na podstawie Prawa energetycznego. Na podstawie art. 47 Prawa energetycznego kompetencje do ustalania taryf dla ciepła zostały przekazane przedsiębiorstwom energetycznym, a kompetencje do zatwierdzania taryf ustalonych przez przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje zostały przekazane Prezesowi URE.

Zgodnie z obowiązującymi w tamtym czasie postanowieniami art. 32 Prawa energetycznego oraz przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie określenia szczególnych rodzajów i zakresu działalności gospodarczej nie wymagających uzyskania koncesji (Dz. U. Nr 98, poz. 621), uzyskania koncesji wymagało prowadzenie działalności gospodarczej związanej z zaopatrzeniem w ciepło (wytwarzanie ciepła, przesyłanie i dystrybucja ciepła, obrót ciepłem) z wyjątkiem działalności w zakresie wytwarzania ciepła w źródłach o łącznej mocy znamionowej nie większej niż 5,8 MW, a także w zakresie dystrybucji ciepła z węzłów grupowych za pomocą instalacji odbiorczych. Ten nie podlegający koncesjonowaniu zakres działalności gospodarczej znajdował się poza obszarem regulacji Prezesa URE do połowy czerwca 2000 r. Nowelizacja Prawa energetycznego dokonana ustawą z dnia 26 maja 2000 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 48, poz. 555), zwana dalej „nowelizacją Prawa energetycznego”, która weszła w życie 14 czerwca 2000 r., wprowadziła istotne zmiany do przepisów art. 32. Przepisy te stanowią, że obecnie w zakresie wytwarzania ciepła koncesja niezbędna jest, gdy moc wszystkich źródeł przekroczy 1 MW, jednakże z wyłączeniem wytwarzania ciepła uzyskiwanego w przemysłowych procesach technologicznych, a także w przypadku – gdy wielkość mocy zamówionej przez odbiorców nie przekracza 1 MW. Natomiast w zakresie przesyłania i dystrybucji ciepła obowiązek uzyskania koncesji nie dotyczy przypadków, w których moc zamówiona przez odbiorców nie przekracza 1 MW.

Wszystkie przedsiębiorstwa energetyczne (także przedsiębiorstwa nie podlegające obowiązkowi uzyskania koncesji) mają obowiązek ustalania taryf na zasadach określonych w Prawie energetycznym.

Prawo energetyczne stanowi, że taryfa dla ciepła powinna być ustalona przez przedsiębiorstwo energetyczne zgodnie z zasadami i przepisami, o których mowa w art. 45 i 46. Przy opracowywaniu taryfy dla ciepła przedsiębiorstwo winno uwzględnić zasady art. 45, które w szczególności stanowią, że:

• taryfa dla ciepła powinna zapewniać pokrycie uzasadnionych kosztów działalności przedsiębiorstwa energetycznego w zakresie: wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji lub obrotu ciepłem, kosztów modernizacji, rozwoju i ochrony środowiska,
• taryfa dla ciepła powinna zapewniać ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen,
• różnicowanie cen i stawek opłat określonych w taryfach dla ciepła dla różnych grup odbiorców powinno być stosowane wyłącznie ze względu na uzasadnione koszty spowodowane realizacją świadczenia, o ile przepisy nie stanowią inaczej,
• stawki opłat za usługi przesyłowe powinny być skalkulowane w taki sposób, aby udział opłat stałych za świadczenie usług przesyłowych w łącznych opłatach za te usługi dla danej grupy odbiorców nie był większy niż 30% (przepis dodany w 2000 r. nowelizacją Prawa energetycznego),

oraz szczegółowe przepisy dotyczące taryf dla ciepła, o których mowa w art. 46, określone przez Ministra właściwego do spraw gospodarki, w drodze rozporządzenia.

W roku 1999 oraz przez 11 miesięcy roku 2000 obowiązywało w tym zakresie rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 6 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie ciepłem w tym rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach (Dz. U. Nr 132, poz. 867 i z 1999 r. Nr 30, poz. 291), zwane dalej „pierwszym rozporządzeniem taryfowym”. Z dniem 25 listopada 2000 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 października 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie ciepłem (Dz. U. Nr 96, poz. 1053), zwane dalej „drugim rozporządzeniem taryfowym”.

Niezmiernie istotne dla poprawnego opracowania taryfy są postanowienia art. 44, które w brzmieniu nadanym nowelizacją Prawa energetycznego nakładają na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek prowadzenia ewidencji księgowej w taki sposób, by umożliwiała ona obliczanie kosztów stałych i zmiennych oraz przychodów, nie tylko odrębnie dla każdego rodzaju działalności (wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja oraz obrót), ale również w odniesieniu do poszczególnych grup taryfowych.

Po ustaleniu taryfy przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesje przedkłada ją Prezesowi URE do zatwierdzenia. Przy czym postanowienia art. 47 ust. 1 w brzmieniu nadanym nowelizacją Prawa energetycznego upoważniają Prezesa URE do zgłoszenia żądania, by przedsiębiorstwo energetyczne przedłożyło do zatwierdzenia nową taryfę.

Stosownie do postanowień art. 47 ust. 2 Prezes URE, w terminie 30 dni, zatwierdza taryfę bądź odmawia jej zatwierdzenia. Decyzja o odmowie zatwierdzenia taryfy może być wydana jedynie w przypadku stwierdzenia niezgodności taryfy z zasadami i przepisami, o których mowa w art. 45 i 46 Prawa energetycznego.

Zgodnie z art. 31 ust. 4 decyzje w sprawach taryf dla ciepła ogłasza się we właściwym miejscowo wojewódzkim dzienniku urzędowym. Stosownie zaś do art. 47 ust. 3 pkt 2, w brzmieniu nadanym nowelizacją Prawa energetycznego, Prezes URE kieruje do ogłoszenia, na koszt przedsiębiorstwa energetycznego, we właściwym miejscowo wojewódzkim dzienniku urzędowym zatwierdzone taryfy dla ciepła – w terminie 7 dni od dnia zatwierdzenia taryfy. Zatwierdzona taryfa może obowiązywać nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia jej publikacji – art. 47 ust. 4. Z powyższych przepisów wynika, iż ustawodawca nie określił sztywnego terminu wejścia w życie taryfy, a wskazał jedynie termin, przed upływem którego taryfa nie może obowiązywać¹⁾.

Na uwagę zasługuje, że nowelizacja Prawa energetycznego przyznała Prezesowi URE większe uprawnienia w zakresie dotyczącym zatwierdzania taryf dla przedsiębiorstw energetycznych posiadających koncesje. Zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 2 Prezes URE ma prawo do analizowania i weryfikowania kosztów przyjmowanych przez przedsiębiorstwo energetyczne jako uzasadnione do kalkulacji cen i stawek opłat, a także do ustalania wysokości i okresu obowiązywania współczynników korekcyjnych określających projektowaną poprawę efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa energetycznego oraz zmianę warunków prowadzenia przez to przedsiębiorstwo danego rodzaju działalności gospodarczej. Poprzednio przedsiębiorstwa samodzielnie ustalały wysokość współczynników korekcyjnych, a Prezes URE mógł je zatwierdzić lub odmówić zatwierdzenia (w takim przypadku odmowa dotyczyła całej taryfy), a obecnie zarówno o wysokości jak i o okresie obowiązywania współczynników korekcyjnych decyduje wyłącznie Prezes URE.

Zgodnie z art. 3 pkt 17 w brzmieniu nadanym nowelizacją Prawa energetycznego taryfa jest to zbiór cen i stawek opłat oraz warunków ich stosowania, opracowany przez przedsiębiorstwo energetyczne i wprowadzany jako obowiązujący dla określonych w nim odbiorców w trybie określonym ustawą. W rozumieniu Prawa energetycznego (art. 3 pkt 13) określenie odbiorca oznacza każdego, kto otrzymuje lub pobiera ciepło na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym. Odbiorcy nie należy więc utożsamiać z indywidualnym odbiorcą w lokalu. Trzeba podkreślić, że będące poza kontrolą Prezesa URE, rozliczenia z indywidualnymi odbiorcami w lokalach za dostarczone do budynku ciepło prowadzone są przez właściciela lub zarządcę budynku.

W myśl pierwszego rozporządzenia taryfowego (§ 2 pkt 3) określenie indywidualny odbiorca w lokalu oznaczało osobę, która posiada tytuł prawny do korzystania z lokalu. Rozporządzenie to zawierało w rozdziale czwartym przepisy określające zasady rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach. Przepisy drugiego rozporządzenia taryfowego nie obejmują już tych zasad, co jest rezultatem wprowadzonej nowelizacją Prawa energetycznego zmiany brzmienia art. 46. Zmiana ta jest wynikiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 października 1999 r., który orzekł, że art. 46 Prawa energetycznego w zakresie, w jakim upoważniał Ministra Gospodarki do określenia, w drodze rozporządzenia, zasad rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi, energią elektryczną i ciepłem, w tym zasad rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach był niezgodny z art. 92 ust. 1 i art. 76 Konstytucji RP. Obecnie rozliczenia z indywidualnymi odbiorcami w lokalach za dostarczone do budynku ciepło winny być prowadzone przez właściciela lub zarządcę budynku zgodnie z przepisami art. 45a Prawa energetycznego.

Wymagania jakie powinna spełniać taryfa opracowana przez przedsiębiorstwo energetyczne – odpowiednio do zakresu prowadzonej przez to przedsiębiorstwo działalności gospodarczej związanej z zaopatrzeniem w ciepło – są uregulowane postanowieniami rozporządzenia taryfowego.

W drugim rozporządzeniu taryfowym są to w szczególności postanowienia § 5, które stanowią, iż taryfa powinna określać: grupy taryfowe, rodzaje oraz wysokość cen i stawek opłat, warunki ich stosowania, bonifikaty, upusty i sposób ustalania opłat z tytułu niedotrzymania standardów jakościowych obsługi odbiorców oraz opłaty za nielegalny pobór ciepła. Przepisy te również stanowią, że określone w taryfie ceny i stawki opłat różnicuje się dla poszczególnych grup taryfowych, odpowiednio do uzasadnionych kosztów. Z kolei postanowienia § 7 stanowią, iż taryfa powinna zawierać następujące ceny i stawki opłat:

• taryfa wytwórcy ciepła:

  -	ceny za zamówioną moc cieplną – wyrażone w złotych za MW,
  -	ceny ciepła – wyrażone w złotych za GJ,
  -	ceny nośnika ciepła – wyrażone w złotych za m3 wody lub w złotych za tonę skroplin,

• taryfa dystrybutora ciepła:

  -	stawki opłat abonamentowych – wyrażone w złotych za punkt pomiarowy (w pierwszym rozporządzeniu taryfowym – wyrażone w złotych za przyłącze),
  -	stawki opłat stałych za usługi przesyłowe – wyrażone w złotych za MW zamówionej mocy cieplnej,
  -	stawki opłat zmiennych za usługi przesyłowe – wyrażone w złotych za GJ ciepła dostarczonego do przyłącza (w pierwszym rozporządzeniu taryfowym nie było tych stawek opłat),
  -	stawki opłat za przyłączenie do sieci – wyrażone w złotych za metr bieżący przyłącza (pierwsze rozporządzenie taryfowe uwzględniało stawki opłat za budowę przyłączy, stawki opłat za wykonanie przejścia przyłącza przez ścianę obiektu, stawki opłat za rozbudowę sieci ciepłowniczej),

• taryfa wytwórcy i dystrybutora ciepła:

  -	wszystkie ww. ceny, które winny być określone w taryfie wytwórcy ciepła,
  -	wszystkie ww. stawki opłat, które winny być określone w taryfie dystrybutora ciepła,

• taryfa przedsiębiorstwa obrotu ciepłem:

  -	stawki opłat za obsługę odbiorców – wyrażone w złotych za MW zamówionej mocy cieplnej (zamiast stawek opłat abonamentowych z pierwszego rozporządzenia taryfowego),
  -	warunki stosowania cen i stawek opłat ustalonych przez inne przedsiębiorstwa energetyczne, z wyłączeniem stawek opłat abonamentowych.

Trzy składniki rachunku za dostarczane ciepło: opłata za zamówioną moc cieplną, opłata stała za usługę przesyłową oraz opłata abonamentowa (w przedsiębiorstwie obrotu ciepłem opłata za obsługę odbiorców) pobierane są przez cały rok, niezależnie od tego czy w danym miesiącu dostarczane jest ciepło, natomiast opłata za ciepło, opłata zmienna za usługę przesyłową i opłata za nośnik ciepła pobierane są w miesiącach, w których ciepło jest dostarczane.

Drugie rozporządzenie taryfowe wprowadziło w stosunku do pierwszego istotne zmiany, m.in. upraszczające system rozliczeń z odbiorcami zasilanymi z małych źródeł ciepła. W przypadku wytwarzania ciepła w lokalnym źródle ciepła (zlokalizowane w obiekcie źródło ciepła, bezpośrednio zasilające instalacje odbiorcze w tym obiekcie, dla którego zamówiona moc cieplna nie przekracza 0,2 MW) oraz w źródle ciepła, dla którego zamówiona moc cieplna nie przekracza 1 MW, bezpośrednio zasilającym instalacje odbiorcze w obiekcie, w którym jest ono zlokalizowane oraz w sąsiednich obiektach, taryfa zawiera tylko dwa rodzaje stawek opłat. W przypadku lokalnych źródeł ciepła, które nie są wyposażone w układ pomiarowo-rozliczeniowy taryfa zawiera stawki opłaty miesięcznej i stawki opłaty sezonowej – wyrażone w złotych za MW zamówionej mocy cieplnej lub w złotych za metr kwadratowy powierzchni lokali. W pozostałych przypadkach małych źródeł ciepła taryfa zawiera stawki opłaty miesięcznej za zamówioną moc cieplną – wyrażone w złotych za MW i stawki opłaty za ciepło – wyrażone w zł/GJ.

Ceny i stawki opłat powinny być ustalone w taryfie na podstawie uzasadnionych kosztów. Zgodnie z pierwszym rozporządzeniem taryfowym określone w taryfie dla ciepła ceny i stawki opłat musiały być skalkulowane przez przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie uzasadnionych kosztów, poniesionych w poprzednim roku obrotowym. Taki sposób kalkulacji cen i stawek opłat oceniany był przez przedsiębiorstwa energetyczne jako nieracjonalny, szczególnie w sytuacji opracowywania taryfy dla ciepła i jej zatwierdzenia pod koniec kolejnego roku obrotowego. Przepisy drugiego rozporządzenia taryfowego (§ 11) wprowadziły zasadę ustalania cen i stawek opłat za ciepło na podstawie uzasadnionych planowanych rocznych: kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie zaopatrzenia w ciepło oraz kosztów modernizacji, rozwoju i realizacji inwestycji z zakresu ochrony środowiska. Należy zaznaczyć, że obecnie podstawą kalkulacji cen i stawek opłat są wprawdzie planowane koszty eksploatacyjne i inwestycyjne, ale nie mogą być one dowolnie kształtowane przez przedsiębiorstwo. Nie wszystkie bowiem wydatki ponoszone, czy też planowane przez przedsiębiorstwo energetyczne, mogą być uznane jako uzasadnione koszty stanowiące podstawę ustalenia cen i stawek opłat za usługi związane z zaopatrzeniem w ciepło. Przedsiębiorstwo musi więc wykazać, że planowane koszty są kosztami niezbędnymi do prowadzenia działalności gospodarczej związanej z zaopatrzeniem w ciepło oraz do wywiązania się z zawartych umów (z innymi przedsiębiorstwami energetycznymi i odbiorcami). W tym miejscu należy podkreślić, że przedsiębiorstwo energetyczne powinno opracować taryfę w sposób zapewniający nie tylko pokrycie uzasadnionych kosztów, ale również ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen (art. 45 ust. 1 Prawa energetycznego, § 3 pkt 1 i 2 drugiego rozporządzenia taryfowego), jak też eliminowanie subsydiowania skrośnego (§ 3 pkt 3 drugiego rozporządzenia taryfowego).

Podstawowy dla taryf przepis art. 45 ust. 1 znalazł odzwierciedlenie w szczegółowych postanowieniach drugiego rozporządzenia taryfowego dotyczących obliczania jednostkowych kosztów wytwarzania ciepła (§ 18). Wprowadzono w nich współczynnik redukcyjny kosztów stałych „a”, którego wartość zależy od stopnia wykorzystania zainstalowanej mocy cieplnej. Redukcja kosztów stałych w przypadku znaczących nadwyżek zainstalowanej mocy cieplnej w źródle ciepła, w stosunku do mocy cieplnej wykorzystanej, chroni interes odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem ceny ciepła i ceny za zamówioną moc cieplną.

Nowelizacja Prawa energetycznego wprowadziła ust. 5 do art. 45, który przesądza, że udział opłat stałych za świadczenie usług przesyłowych w łącznych opłatach za te usługi dla danej grupy odbiorców ciepła nie może być większy niż 30%. Stosownie do przepisów pierwszego rozporządzenia taryfowego, w przypadku świadczenia przez przedsiębiorstwo ciepłownicze usług przesyłowych, w rozliczeniach z odbiorcami była stosowana opłata za usługi przesyłowe, pobierana w 12 ratach miesięcznych, uzależniona od stawki opłat za usługi przesyłowe oraz mocy cieplnej zamówionej przez odbiorcę. Na wysokość tej opłaty nie miała więc wpływu ilość ciepła dostarczonego odbiorcy. Obecnie przedsiębiorstwo ciepłownicze jest obowiązane wyodrębnić w taryfie stawki opłat stałych i stawki opłat zmiennych za usługi przesyłowe. Opłaty za usługi przesyłowe składają się z opłaty stałej, pobieranej w 12 ratach miesięcznych, i opłaty zmiennej, pobieranej za każdy miesiąc, w którym dostarczono ciepło, zależnej od stawki opłaty zmiennej za usługi przesyłowe i ilości dostarczonego ciepła.

Podkreślenia wymaga, że stosownie do postanowień pierwszego rozporządzenia taryfowego przedsiębiorstwo ciepłownicze miało prawo powiększyć jednostkowe koszty, stanowiące podstawę do ustalania cen i stawek opłat, o ustaloną przez przedsiębiorstwo marżę zysku, która mogła wynosić nawet 10%. Przepisy drugiego rozporządzenia taryfowego (§ 25 ust. 2) stanowią, że w cenach i stawkach opłat dopuszcza się uwzględnienie zysku, którego wysokość wynika z analizy nakładów na przedsięwzięcia inwestycyjne ujęte w planie inwestycyjnym przedsiębiorstwa, przy zapewnieniu ochrony interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen. Wprawdzie nowe postanowienia w tym zakresie nie są doskonałe, m.in. z uwagi na brak odniesienia wielkości zysku do kosztu kapitału własnego, ale poprzednie przepisy były wręcz sprzeczne z zasadami gospodarki rynkowej, ponieważ premiowały przedsiębiorstwa o najwyższych kosztach jednostkowych.

Postanowienia drugiego rozporządzenia taryfowego (§ 26) wprowadziły ponadto konieczność obliczania przez przedsiębiorstwo ciepłownicze średnich wskaźnikowych cen ciepła, średnich wskaźnikowych stawek opłat za usługi przesyłowe i średnich wskaźnikowych stawek opłat za obsługę odbiorców (odpowiednio do rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej) dla pierwszego roku stosowania taryfy (C_swt) oraz dla roku kalendarzowego poprzedzającego pierwszy rok stosowania taryfy (C_swp), określając dopuszczalny wzrost średnich wskaźnikowych cen i stawek opłat dla pierwszego roku stosowania taryfy poprzez ograniczenie wynikające ze wzoru:

C_swt = C_swp [1 + (RPI – X_w) : 100]

gdzie:

Natomiast w przypadku taryf obowiązujących w okresie nie krótszym niż dwa lata (poprzednio nie było takiego ograniczenia) – przedsiębiorstwo może w kolejnych latach stosowania taryfy, lecz nie częściej niż co 12 miesięcy, dostosowywać poszczególne ceny i stawki opłat do zmieniających się warunków prowadzenia działalności gospodarczej (§ 28). Również i w tym przypadku obowiązują ograniczenia, gdyż wzrost poszczególnych cen i stawek opłat w kolejnym roku stosowania taryfy uzależniony jest zarówno od RPI – średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym, jak i od X_r – współczynnika korekcyjnego ustalonego analogicznie jak X_w, lecz dla kolejnego roku stosowania taryfy.

Inne ograniczenie poziomu wzrostu cen i stawek opłat obowiązuje dla subsydiowanych grup taryfowych. Wzrost cen i stawek opłat dla tych grup, w stosunku do ostatnio stosowanych cen i stawek opłat, nie może być wyższy o więcej niż o 1,25 średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym (§ 29 ust. 2 drugiego rozporządzenia taryfowego).