Notatka informacyjna dotycząca 27 spotkania Grupy Roboczej do spraw gazu CEER (Gas Working Group) oraz 17 spotkania Grupy Zadaniowej ds. gazu ERGEG (Gas Focus Grup), Wiedeń, 21 marca 2006 r.
W obu spotkaniach Prezesa URE reprezentował p. Piotr Seklecki z Departamentu Integracji Europejskiej i Studiów Porównawczych URE.
Na spotkaniu Grupy Roboczej ds. gazu CEER został przedstawiony między innymi projekt dokumentu pt. „CEER response to the Preliminary Report on the gas and electricity sector inquiries”, w którym została zawarta ocena CEER dotycząca raportów porównawczych przygotowanych przez Komisję Europejską. CEER zgadza się z wyrażoną przez Komisję opinią, iż główne bariery dla stworzenia wspólnotowego rynku gazowego to:
- koncentracja podaży,
- konsolidacja pionowa przedsiębiorstw gazowniczych,
- brak integracji rynków,
- brak przejrzystości procedur i działań,
- mechanizmy kształtowania cen gazu.
Jako środki zaradcze wymienione następujące propozycje:
- z analizy Komisji Europejskiej wynika, iż ok. 10% przepustowości gazociągów tranzytowych pozostaje nie wykorzystane. Sprawia to wrażenie, iż istnieje możliwość lepszego wykorzystania mocy przesyłowych gazociągów. Ponadto w ramach kontraktów „take or pay” mogą wystąpić niewykorzystane ilości gazu, które zdaniem CEER mogłyby być uwolnione i wprowadzone do hubów, a importerzy mogliby w sposób zupełnie inny tworzyć swoją ofertę sprzedaży gazu na rynek;
- CEER popiera stworzenie regionalnych rynków gazu, których nadrzędnym zadaniem powinno być ułatwienie wymiany gazu w obrocie transgranicznym, m.in. dzięki hubom. Brak wystarczającej ilości połączeń transgranicznych jest główną przyczyną ograniczeń w przesyle gazu między dwoma lub trzema państwami w regionie;
- CEER zwraca uwagę na brak przejrzystości w informowaniu przez OSP/OSM o warunkach korzystania z systemów przez ich użytkowników. Często jest to powodem nieefektywnego wykorzystania sieci przesyłowej lub instalacji do magazynowania, a także podejmowania błędnych decyzji inwestycyjnych. CEER podkreśla, iż zaprezentowane przez ERGEG w marcu 2005 roku Wytyczne Stosowania Dobrych Praktyk TPA dla Operatorów Systemów Magazynowych stały się modelową instrukcją działalności OSM. Przeprowadzony w ubiegłym roku I monitoring wdrażania wytycznych pokazał, iż wiele jest jeszcze do zrobienia w tej dziedzinie.
- zdaniem CEER promocja „upłynnienia” hurtowych rynków gazu jest sprawą nadrzędną. Cena gazu powinna wynikać z interakcji między popytem a podażą. Ponadto CEER zgadza się z opinią Komisji, iż dotychczasowy mechanizm ustalania cen gazu, w oparciu o indeksację cen ropy naftowej, nie odzwierciedla podstaw tych relacji. Jeżeli udałoby się stworzyć prawdziwą konkurencję „gazu z gazem” na Rynach hurtowych (w oparciu o huby), można byłoby odejść od tej formy ustalania cen.
- CEER podkreśla znaczenie organów regulacyjnych w tworzeniu wspólnotowego rynku gazu. Jednakże organy te muszą być w pełni uniezależnione nie tylko od branży, ale także od organów rządowych. CEER apeluje zatem do Komisji o przejrzenie krajowych rozwiązań prawnych w tym względzie.
Na spotkaniu Grupy Zadaniowej ds. gazu ERGEG omawiane były zagadnienia dotyczące integracji rynku gazowego oraz bilansowania i magazynowania gazu.