Bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego. Nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady.
Zapobieganie i łagodzenie potencjalnych skutków kryzysu spowodowanego przerwaniem dostaw gazu - to cel nowego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego.
12 listopada 2010 roku zostało opublikowane rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 994/2010 z dnia 20 października 2010 roku w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE. Rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Wspierać dywersyfikację
Celem rozporządzenia jest zapobieganie oraz łagodzenie potencjalnych skutków kryzysu spowodowanego przerwaniem dostaw gazu. Zgodnie z zapisami rozporządzenia państwa członkowskie powinny wspierać działania ukierunkowane na dywersyfikację źródeł energii oraz dróg i źródeł zaopatrzenia w gaz, w szczególności mając na uwadze działania priorytetowe określone w Drugim strategicznym przeglądzie sytuacji energetycznej.
Solidarność instytucji, solidarność przedsiębiorstw
Kolejnym celem rozporządzenia jest powierzenie przedsiębiorstwom gazowym i właściwym organom państw członkowskich zadania zagwarantowania skutecznego funkcjonowania rynku gazu przez jak najdłuższy czas w przypadku zakłóceń w dostawach, zanim właściwy organ podejmie środki mające zaradzić sytuacji, w której rynek nie jest w stanie dłużej zapewnić wymaganych dostaw gazu.
Transgraniczny dostęp do infrastruktury
Rozporządzenie określa trzy rodzaje sytuacji kryzysowej: „stan wczesnego ostrzeżenia”, „stan alarmowy” i „stan nadzwyczajny”. W sytuacji zagrożenia państwa członkowskie muszą zapewnić transgraniczną dostępność własnej infrastruktury przesyłowej i pojemności magazynowych. W takim przypadku, Komisja Europejska będzie musiała ogłosić stan kryzysowy na poziomie UE lub w odniesieniu do danego regionu, gdy zwrócą się o to dwa państwa członkowskie, które ogłosiły krajowy stan zagrożenia. Podczas stanu zagrożenia na poziomie UE, Komisja będzie zapewniać sprawną wymianę informacji, spójność krajowych działań i koordynację z państwami trzecimi.
Harmonogram wdrażania
Państwa członkowskie będą miały cztery lata na dostosowanie się do wskazanych w rozporządzeniu wymagań m.in. poprzez: rozbudowę pojemności magazynowych, zapewnienie technicznej możliwości odwróconego przesyłu, rozbudowę połączeń ze zintegrowaną europejską siecią gazową oraz poprzez doprowadzenie do uniezależnienia się od pojedynczego dostawcy z kraju trzeciego. Połączenia transgraniczne z sieciami innych państw członkowskich będą musiały zostać zapewnione najpóźniej w 3 lata od wejścia w życie rozporządzenia. Komisja Europejska przyjrzy się krajowym planom działań i zażąda uzupełnień, jeśli okażą się one niespójne z planami innych krajów lub jeśli mogłyby zagrozić bezpieczeństwu ich dostaw, państwo członkowskie będzie musiało dokonać stosownych zmian w krajowym dokumencie w ciągu 4 miesięcy.
Obowiązki regulatora
Obowiązki regulatora wynikające z zapisów rozporządzenia obejmują:
- koordynację działań regulacyjnych między przedsiębiorstwami krajowymi a regulatorami i operatorami z państw sąsiadujących, a także przy zaangażowaniu ACER i KE w przypadku budowy i rozbudowy połączeń wzajemnych, wliczając w to działania na rzecz zapewnienia odwrotnego przepływu w sieci. Służyć to ma zapewnieniu wspólnego podejścia do inwestycji realizowanych po obu stronach granicy, w sąsiadujących państwach UE. Dotyczy ona takich obszarów jak: zapewnienie jednolitego reżimu regulacyjnego wobec inwestycji przez sąsiadujących regulatorów, określenie instrumentów wsparcia dla wypełnienia standardu N-1, wypracowanie zasad rozliczeń finansowania rozbudowy interkonektorów, w sytuacji gdy koszty poniesione w jednych państwach członkowskich służą innym państwom itp.,
- udział w opracowaniu planu działań zapobiegawczych (Preventive Action Plan) i planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnych (Emergency Plan),
- opracowywanie oceny wpływu wypełniania standardów infrastruktury na przyszły proces zatwierdzania taryf i badanie zgodności z planami rozwoju sieci,
- przekazywanie organowi wdrażającemu rozporządzenie (competent authority) informacji na potrzeby opracowania oceny ryzyk związanych z bezpieczeństwem dostaw w kraju,
- realizację zadań wyznaczonych regulatorowi w planach na wypadek sytuacji nadzwyczajnych definiujących scenariusze działań na okoliczność sytuacji nadzwyczajnych.
Szczegółowe informacje na temat rozporządzenia 994/2010 oraz jego treść dostępne są na stronie internetowej Komisji Europejskiej.